TİCARET
Bingöl İlinin Ticaretini; yağ, keçi kılı, ham deri, av
derisi gibi hayvan ürünleri ile her cins hayvan alım ve satımı teşkil eder.
Bunlardan başlıca ceviz, kitre ve çiriş de ticaret maddeleri arasında
sayılabilir.
Bingöl'de her yıl koyun, keçi ve sığır gibi kasaplık
hayvanlar Elazığ, Diyarbakır, Urfa ve Gaziantep gibi büyük merkezlere sürüler
halinde gönderilir. Yapağı ve kıl genellikle kırkılmadan hayvanların üzerinde
gönderilmekte ise de, bir kısmı da kırkılmış olarak sevk edilmektedir.Eskiden
bu bölgelerden Suriye'ye de hayvan ihraç edilmekte idi. Piyasada Urfa yağı
adıyla tanınan yağların önemli bir kısmı Bingöl ilinin muhtelif bölgelerinden
elde edilen yağlardır. Bunlar eskiden Urfa'da toplatıldıktan sonra bu ad
altında büyük merkezlerde biriktirilmekte idi. Bu iş ile meşgul olan tüccarlar
asıl nefis yağların buralardan toplandığını öğrenmişlerdir. Büyük tüccarların
adamları yayla ve köylere kadar giderek yağ toplayıp Elazığ ve diğer merkezlere
sevk etmektedirler. Av ve hayvan derileri ile bal sevkiyatı daha çok Erzurum'a,
kitre, çiriş gibi maddeler İstanbul'a, ceviz de bilhassa Elazığ'a gönderilir.
Dokumacılık ev kadınlarının özel olarak çalıştıkları ayrı
bir iş kolu olmaktadır. Halkın yüzde 80'i kendi dokumalarını kullanmaktadır.
Erkekler çuha kalınlığında kuzu yününden el tezgahlarında dokunarak meydana
getirilen kumaşlardan yapılmış elbiseler giyerler, kadınlar ise kendileri için
genellikle kahverenginde pamuklu bez dokurlar.
Etrafındaki meşeliklerden şehrin odun ve kereste ihtiyacı
karşılanmakta, un ise Bingöl suyunun akıntısından faydalanan değirmenlerde
üretilmektedir.Şehrin kenarında her Cuma günü pazar kurulmakta, burada her
çeşit maddenin alışverişi yapılmaktadır. Bilhassa Bingöl yağları pazarın en
önde gelen bir maddesidir. Başta Elazığ olmak üzere Diyarbakır, Gaziantep, Urfa
ve Adana'ya satılan hayvan ve hayvansal ürünler arasında Bingöl yağının ticari
değeri çok yüksektir. Bingöl, yağını bu iller üzerinden İstanbul'a ve Ankara'ya
göndermekte ve ihtiyacı olan maddeleri de buralardan almaktadır.
SANAYİ ALT YAPISI
Sanayinin yaygınlaştırılması ve oluşabilecek sanayi
tesislerinin planlı bir yerleşme düzeni içersinde toplulaştırılması ve
orta-büyük sanayinin tamir ve bakım yönünden sorunlarını gidermek, özel beceri
isteyen bazı malların üretimini gerçekleştirmek, sanayi işletmelerine yan
sanayi olarak yardımcı olmak, işlevlerini yerine getiren ve özellikle Sanayi
alt yapısı açısından önem taşıyan Organize Sanayi Bölgesi ve Küçük Sanayi
Siteleri Bakımından Bingöl İli, henüz istenilen düzeyde değildir.
Bingöl il merkezinde 154 İşyeri kapasiteli bir Küçük Sanayi
Sitesi faaliyettedir. Bu sitede; 12 hızarcı, 8 mobilyacı, 4 oto lastikçi, 4
akücü, 8 oto elektrik, 26 oto tamir, 5 tornacı, 36 marangoz, 10 oto döşeme, 10
oto boya, 5 oto kaporta, 20 kaynakçı, 6 sıcak demirci olmak üzere toplam 13
meslek gurubunda 154 işyeri mevcuttur. Sitede ayrıca 1 kahvehane, 3 demirci, 2
mobilyacı, 2 bakkal, 1 PTT merkezi, 2 nalbur, 7 oto malzeme satıcısı, 1 lokanta
mevcut olup, toplam 700 kişi istihdam edilmektedir.
1990 yılında il merkezinde Organize Sanayi Bölgesinin
kurulması kararlaştırılmıştır. Organize Sanayi Bölgesi, 1991 yılında yatırım
programına alınmıştır. 1995 yılında etüt ve mühendislik hizmetleri ihale
edilmiştir. İlgili firma tarafından etüt ve mühendislik hizmetlerine ilişkin
proje hazırlanarak 1996 yılında müteşebbis teşekkül kuruluna teslim edilmiştir.
Organize Sanayi Bölgesinin altyapı inşaatı, 25 Mart 1997
tarihinde ihale edilmiştir. 30 Nisan 1997 tarihinde ilgili firmaya yer teslimi
yapılmış ve söz konusu firma inşaata fiilen başlamıştır.
İMALAT SANAYİ
1975 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre, imalat sanayi
sektöründe istihdam edilen kişi sayısı 992'dir. Bu sayı, 1980 yılında 1 175'e
ulaşmıştır. 1985 yılında 895'e inmiş, 1990 yılında 1936'ya yükselmiştir. 1990
yılında Türkiye'de imalat sanayi sektöründeki işgücü istihdam oranı yüzde
11.9,Doğu Anadolu Bölgesi'nde yüzde 3.49 iken, Bingöl'de çalışan nüfusun sadece
yüzde 1.8' i istihdam edilmektedir.
İmalat sanayinin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı ve
gelişme hızı açısından bakıldığında durum yine bundan farklı değildir. 1997
yılında cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasılada imalat sanayi sektörünün
payı Türkiye'de yüzde 21.6, gelişme hızı yüzde 99.1; Doğu Anadolu Bölgesi'nde
yüzde 9.4; gelişme hızı yüzde 23.2 olurken, bu oranlar Bingöl'de sırasıyla yüzde
8.4 ve yüzde 5.3'tür.
1992 Genel Sanayi ve İşyerleri sayımı sonuçlarına göre
Bingöl ilinde, imalat sanayi sektöründe 176 işyerinin faaliyet gösterdiği
görülmektedir.
Bingöl'de imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren orta ve
büyük ölçekli firma sayısı oldukça düşük düzeydedir. Mevcut önemli tesisler de
kamunun öncülüğünde ve ortaklığı ile kurulmuştur.
Kalkınmada Birinci Derecede Öncelikli Yöreler kapsamında yer
alan Bingöl ilinde sanayi gelişmemiştir. Kalkınma planlarında yer alan ilkeler
doğrultusunda yıllık programlar çerçevesinde getirilen teşvik araçları,
Bingöl'ün sanayileşmesinde istenen ölçüde yarar sağlayamamıştır. İl'de mevcut
tesisler genellikle kamu kuruluşlarının destek veya ortaklıklarıyla
kurulmuştur. Bu tesisler de ya düşük kapasite ile çalışmakta yada çalışamaz
durumdadır.
HAYVANCILIK
Bingöl İlimizin
yüzölçümünün yüzde 53'ü çayır ve mera alanıdır. Bu özelliği ile ilimiz
hayvancılığa son derece elverişli bir durumdadır. Son yıllarda bölge
koşullarına bağlı olarak hayvancılık gerilemiştir. Ancak terör olaylarının son
bulmasıyla hayvancılık sektöründe yeniden bir canlılık görülmeye başlamıştır.
2000 yılı itibariyle mevcut 160 yaylamızdan 112 tanesi kullanıma açılmıştır. Bu
sayı itibariyle yüzde 70, alan itibariyle de yüzde 86 oranına tekabül
etmektedir.
Özellikle yazın
Erzurum ve Karlıova yaylalarında otlatılan sürüler, kışa doğru Diyarbakır ve
Şanlıurfa gibi Güney illerimize götürülmektedir. İlkbahar mevsiminde ise bu
akış tersine dönmektedir.
ARICILIK
Arıcılık üretme istasyonu, 10 Ekim 1978 tarihinde "Üretme istasyon Müdürlüğü" adıyla kurulmuştur.1980 yılına kadar arıcılık, yumurta tavukçuluğu ve tavşancılık faaliyetlerini sürdürmüştür. 1980 yılında arılı kovanların tamamı ağır kış şartları nedeniyle sünmüştür. Daha sonra tavşancılık faaliyetlerine de son verilmiştir. 1984 yılında tavukçuluk ünitesi de lağvedilmiştir. Hindicilik şubesi kurularak hindi palazı üretimine geçilmiştir. 1986 yılında Bakanlık İl Müdürlüğüne bağlı bir kuruluş haline getirilmiştir. Kuruluşun adı da "Arıcılık Üretme İstasyonu Müdürlüğü" olarak değiştirilmiş ve halen arıcılık ve hindicilik faaliyetlerine devam etmektedir.
ORMANCILIK
İklim ve arazi
yapısı yönünden ormancılık için ideal bir yapıya sahip olan Bingöl, Doğu
Anadolu Bölgesinin orman alanı en zengin olan illerinden biridir. Ancak
ormanların, uzun zamandan beri yakacak ihtiyacının giderilmesinde kullanılması
ve hayvancılıkta yararlanılması, bozuk baltalık duruma gelmesi sonucunu
doğurmuştur.
MADENCİLİK
Yeraltı kaynakları açısından zengin bir il olarak ifade
edilmeyen Bingöl ilindeki önemli sayılabilecek maden rezervleri, Genç
ilçesindeki demir ve Karlıova ilçesindeki linyit yataklarıdır.
Genç ilçesi, Avnik sahasında demir madeni ile ilgili
etütlere 1935 yılında başlanılmış olup, 1975 yılından sonra da
yoğunlaştırılmıştır.
